door Sinds Microsoft het mogelijk maakt om (bepaalde) Xbox 360 games te spelen op Xbox One, is backward compatibility weer helemaal hot. Terwijl dit eigenlijk helemaal niks nieuws is.
De eerste vorm backward compatibility die ik zo even uit mijn geheugen haal, is de Sega Mega Drive. Deze kon, met een cartridge adapter, Master System games spelen. In de Power Base Converter, of Master System Converter hier in Europa, zit verder geen hardware. Het is puur een pass-through die de cartridge passend maakt. Er zat een Master System CPU en geluids-chip in de Mega Drive die werden ingeschakeld als er een Master System cartridge (of game-card) wordt geplaatst. Tevens kunnen de originele Master System controllers gebruikt worden. Voor sommige games was dit zelfs vereist. Sega richtte zich hiermee vooral op de ouders. De kids konden namelijk games van twee consoles op ééntje spelen.
Na wat graven werd ik eraan herinnerd dat Atari Sega al voor was. De Atari 7800 had de mogelijkheid om Atari 2600 games te spelen. Opvallend is dat de Atari 5200 geen 2600 games kon spelen. Ook kon de 7800 geen 5200 games spelen. Helaas heeft backward compatibility er niet aan geholpen om de console toch een succes te maken.
Nintendo Game Boy
Elke generatie Game Boy kan games spelen van de generatie ervoor. De eerste Game Boy was een ongelooflijk succes in de jaren 90. In 1998 was de Game Boy al verouderd, maar had de Game Boy Advance nog drie jaar nodig om op de markt te komen. Om deze tijd te overbruggen bracht Nintendo de Game Boy Color uit. Deze eerste backwards compatible handheld is nog steeds een gewone Game Boy. Maar waar de Game Boy gewoon één processor had, zitten er in de Color twee van deze CPU’s. Zo kreeg de handheld direct tweemaal de PK’s van de originele Game Boy. Zodra er een standaard Game Boy cartridge in de Game Boy geplaatst wordt, schakelt deze twee chip uit.
Tevens zijn er originele Game Boy games die geoptimaliseerd waren voor de Color. Deze zijn herkenbaar aan de zwarte cartridge. De Color herkent dit, en kan extra informatie van de cartridge uitlezen die specifiek voor de Color is. In het geval van -onder andere- Link’s Awakening, staat de game zelfs tweemaal op de cartridge. Één versie voor de standaard Game Boy, en één DX (Deluxe) versie voor de Color. De games die enkel voor de Game Boy Color zijn, zijn transparant en geven dit aan als je ze in een standaard Game Boy doet.
De Game Boy Advance had de mogelijkheid om zowel Game Boy als Game Boy Color games te spelen. Ook hier werd dit op hardware niveau toegepast. De Game Boy Advance heeft echter een processor die 16 maal zo snel is als een enkele Game Boy CPU. Voor Game Boy (Color) is er dus aparte coprocessor die de primaire berekeningen over neemt, zodat de games op de juiste snelheid lopen. Omdat in de Game Boy (Advance) Micro deze coprocessor ontbrak, speelde deze enkel Game Boy Advance games.
Nintendo DS
Ook de Nintendo DS kan de games van haar voorganger spelen. Maar in dit geval was Nintendo iets slimmer. Er zat in de DS ook een snellere Game Boy Advance CPU. Deze heeft uiteraard als voordeel dat er Game Boy Advance games op de Nintendo DS gespeeld kunnen worden. Waar de voornaamste hardware in de DS gebruikt werd om 3D beelden te genereren, gebruikte het deze versnelde GBA chip om het meeste 2D werk te doen. Daarnaast wordt de Game Boy Advance cartridge slot gebruikt voor DS accessoires zoals de Rumble Pack. Bij de verkleinde DS Lite werkte dit hetzelfde, maar staken de games en accessoires ietwat uit.
De Nintendo DSi wordt door de meeste gamers niet zozeer als volwaardige opvolger gezien. Echter zat hier wel betere hardware in en zijn er specifieke games die enkel op de DSi functioneren. Ook werd er een SD card slot toegevoegd. Hier stond tegenover dat de cartridge slot verwijderd werd, en Game Boy Advance games niet meer speelbaar zijn. Later kan ook de Nintendo 3DS weer games van een generatie terug spelen. In de 3DS werd weer hetzelfde principe toegepast, door er gewoon de processor van de voorganger in te bouwen.
Handheld op de TV
Ook heeft Nintendo meerdere accessoires op de markt gebracht om Game Boy games op de TV te spelen. Game Boy games kunnen met een Super Nintendo op de TV gespeeld worden. Dit valt in mijn ogen echter niet helemaal onder backward compatibility, maar toch vind ik het leuk om het er even over te hebben. In de Super Game Boy zit de volledige Game Boy hardware, zonder scherm en controller. De Super Nintendo dient hier enkel om het signaal door te voeren naar de TV. Ook kwam er in Japan nog een tweede Super Game Boy uit. Deze had een link-kabel aansluiting, zodat je met de Super Game Boy wel Pokémon kan ruilen. Voor de Nintendo 64 bestaat de Wide Boy 64. Deze functioneerde vergelijkbaar met de Super Game Boy. Deze was echter bedoeld voor officiële Pokémon wedstrijden. Ook werd hij gebruikt door ontwikkelaars en magazines.
Later bracht Nintendo de Game Boy Player uit voor de Nintendo GameCube. Net als de Super Game Boy, zat hier alle hardware in van een Game Boy Advance. Via een speciale disc kan de Game Boy Player hardware worden gestart. Net als de Super Nintendo dient de GameCube dan als doorgeefluik voor het beeld en geluid, alsmede controller input. Een leuke extra functie is dat er met een speciale link kabel een game Boy Advance kan worden aangesloten, die dan als controller kan functioneren.
Backward compatibility op consoles
Nintendo zag over de jaren dat backward compatibility toch wel als extra reden werd gezien om een nieuwe handheld te kopen. Je verloor als gamer immers niet de mogelijkheid om je oudere games te spelen. Ook helpt het mee met de additionele verkoop van games voor het oudere systeem. In de Wii plaatste ze ook weer volwaardige GameCube hardware. Het verschil in dit geval was wel dat er GameCube controllers en memory cards gebruikt moeten worden. Ook de Wii U bevat ook weer de processor van de Wii, waardoor deze alle Wii games kan spelen. Voorwaarde is wederom dat de Wii remote gebruikt wordt. In het geval van zowel de Wii als Wii U wordt hiervoor de besturingssoftware van de voorloper gestart.
Sony
Ook Sony was niet blindt en was Nintendo zelfs een generatie voor. De PlayStation 2 heeft volwaardige ondersteuning voor het spelen van originele PlayStation games. Aangezien alle aansluitingen hetzelfde zijn als een originele PlayStation (PSX), zijn de accessoires uitwisselbaar. Memory Cards moeten wel bij de generatie van de game horen. Deze kunnen niet voor games onderling gebruikt worden. Controllers echter wel. Een PS2 controller kan gebruikt worden voor PSX games en vice versa.
De PlayStation 2 is niet krachtig genoeg om PSX games te emuleren. Tevens week de hardware te veel af om dit op hardware niveau te doen. Specifieke PSX hardware toevoegen was te duur. Sony moest dus slimmer zijn dan Nintendo. Wat hebben ze bedacht? Als Input/Output controller (vertaler tussen de processor en alle aansluitingen) gebruikte de PlayStation 2 een versnelde PSX processor. Door deze omlaag te schroeven naar de snelheid van de originele PlayStation als hiervan een game gestart wordt, hoeft er geen extra hardware worden toegevoegd.
PlayStation 3
Zes jaar later bracht Sony de PlayStation 3 uit, ook deze keer met backward compatibility. Nu echter niet voor slechts één generatie terug, zoals Nintendo, maar twee hele generaties. PSX en PS2 memory cards worden virtueel op de 20GB of 60GB harde schijf opgeslagen. En de draadloze Sixaxis controller werkt ook voor alle games. Zelfs analoge buttons zijn beschikbaar. Het enige dat nog mist, is de rumble functie. Waarvan Sony zei dat deze niet samen werkt met de bewegingssensoren. Later hebben ze hier alsnog een weg omheen gevonden met de Dual Shock 3.
De eerste Japanse (volledig zwarte) uitgave van de PlayStation 3 bevatte de volledige PlayStation 2 hardware. Waar de PlayStation 4 relatief standaard hardware gebruikt die makkelijk te programmeren is, gebruiken de PS2 en PS3 zeer specifieke hardware. Hardware waar veel ontwikkelaars over geklaagd hebben dat er niet mee te werken is. Daarom zien veel multiplatform games er beter uit op de zwakkere Xbox 360. Hier staat wel tegenover dat de Sony exclusives op de PS3 wel onaantastbaar goed uitzien. Kijk bijvoorbeeld naar The Last of Us.
Om deze reden zijn dus de Emotion Engine processor en PSX I/O controller in de eerste Japanse PS3 consoles te vinden. Hiermee worden PSX en PS2 games dus gedraaid op daadwerkelijke hardware. In de eerste versie die uitkwam in Europa en de VS was dit echter “Deels softwarematig”. Dit houdt in dat de instructieset van de Emotion Engine in de Cell CPU van de PS3 was toegevoegd, maar dat de software het gebruik hiervan moest aansturen. In principe is het dus hardware ondersteund emulatie. In alle latere versies (vanaf eind 2007) was er geen PS2 ondersteuning meer beschikbaar in de PlayStation 3. Originele PlayStation games werden vanaf dit moment geëmuleerd.
Vandaag
De tijd van hardwarematige backward compatibility is voorbij. Microsoft heeft het wel voor elkaar gekregen om een Xbox 360 virtual machine voor Xbox One te ontwikkelen. Deze kan per game worden aangepast. Hetzelfde geldt voor games van de originele Xbox. Op deze manier kan de game, via die VM, de hardware aanspreken. Zo kunnen games zelfs aangepast worden om ook gebruik te maken van de krachtigere hardware van de Xbox One X. De Xbox original Panzer Dragoon ORTA heeft zelfs nieuwe textures en effecten, en ziet er uit als een volwaardige 4K remaster.
Voor de PlayStation 4 is het echter onmogelijk om dit trucje uit te halen vanwege de ingewikkelde architectuur van de Cell CPU in de PlayStation 3. Waar ik Sony best wel vies op aan kan kijken, is dat de PlayStation 4 wel in staat is om PSX en PS2 games te emuleren. Deze games zetten ze echter op slot in de store. Heb je de originele schijf? Dikke vette pech, je mag toch nog een keer dokken voor je game.
Dus?
Zelfs Nintendo is afgestapt van hardwarematige backward compatibility. Op zich niet vreemd, aangezien er geen schijfjes in de Switch kunnen. Ook is de Switch niet krachtig genoeg om überhaupt iets te draaien wat vanaf de GameCube is uitgekomen. Sinds de Wii biedt Nintendo wel games aan via de Virtual Console. Gezien je moeilijk een cartridge in moderne hardware kan steken, is het minder raar dat deze enkel via de eShop aangeschaft kunnen worden. Op de Switch moeten we echter nog wachten op een vorm van Virtual Console. Wel worden er NES games beschikbaar gesteld voor leden van Nintendo Switch Online.
Wat gaat backward compatibility voor de toekomst bieden? Hardwarematig verwacht ik niet dat dit nog snel zal voorkomen. Wellicht wordt de volgende generatie consoles directe opvolgers van de PlayStation 4 Pro en Xbox One X. Dat je hier alle games vanaf de originele PS4 en Xbox One kan spelen, en dat je games van deze nieuwe generatie wel nog kan spelen op de Pro of de X, maar niet verder terug. Zo zouden we wel weer het circeltje rond hebben.
-Lars JJ
